Frivole muziek op Amsterdamse regentenlessenaars
"De Nieuwe Hollandsche Schouwburg"
uit 1751-1761 bestudeerd en heruitgegeven
Wat
stond
er
in
de
18e
eeuw
op
de
muzieklessenaars
van
de
Amsterdamse
regenten-elite;
wat
speelden
de
muziekamateurs
uit
de
‘betere
kringen’?
Misschien
een
sonate
van
Nozeman
of
Corelli,
een
concertje
van
Vivaldi
of
Pepusch….maar
vooral
veel
muziek
die
afkomstig
was
uit
de
onderkant
van
de
Amsterdamse
samenleving en het frivole uitgaansleven!
De Nieuwe Hollandsche Schouwburg
,
een
serie
van
negen
boekjes
met
(dans)melodieën,
werd
oorspronkelijk
uitgegeven
tussen
1751
en
1771.
Helaas
zijn
van
de
oorspronkelijke
negen
deeltjes
slechts
zes
bewaard;
die
bevatten
in
totaal
447
melodieën.
In
januari
2010
is
daarvan
een
facsimile-uitgave
verschenen
bij
uitgeverij
Drie
Koningen
in
Enkhuizen.
In combinatie hiermee verscheen bij Twee Violen en een Bas in Nijmegen het boek
De Nieuwe Hollandsche Schouwburg
1751-1771: het einde van een tijdperk in de Amsterdamse muziek.
Dit
boek,
geschreven
door
dr.
Jos
Koning
,
socioloog,
musicoloog
en
musicus,
gaat
boeiend
in
op
de
Amsterdamse
wereld
waarin
deze
muziek
indertijd
werd
gespeeld
en
uitgegeven.
Op
het
leven
en
het
werk
van
de
muzikanten,
op
de
elite
van
de
stad
én
de
zelfkant,
en
op
de
ideeën
van
de
oorspronkelijke
uitgever
Johannes
Smit.
Deze
studie
maakt
een
eind
aan
het
idee
dat
de
elite
vooral
kunstmuziek
gebruikt
zou
hebben.
Hier
vindt
de
lezer
ook
een
paar
praktische
overzichten,
waarin per melodie de herkomst besproken wordt.
een geheel verwaarloosd Nederlands
erfgoed
en
illustreert
de
opvallende
voorkeur
van
de
chique
Amsterdammers
met
een
grote
verscheidenheid
aan
bewijzen.
De
muziek,
onder
meer
afkomstig
uit
de
speelhuizen
(kroeg,
danszaal
en
bordeel
in
één)
waar
de
bargoense
tegencultuur
van
het
kansloze
stadsproletariaat
de
toon
zette,
vond
in
gedrukte
vorm
gretig
aftrek
bij
de
gefascineerde
bovenlagen.
Nog
uitgebreid
met
muziek
uit
de
kermissen
in
de
dorpen
rond
de
stad
werden
de
series
een
groot
succes,
met
oplagen
van
duizenden
exemplaren.
Vanwege
de
almaar
stijgende
vraag
grepen
de
uitgevers
spoedig
naar
een
derde
bron:
het
toneel
van
de
Amsterdamse
schouwburg,
waar
het
ondanks
het
culturele
tintje
gistte
van
lichtzinnigheid
en
losbandigheid.
De
Nieuwe
Hollandsche
Schouwburg
spande
daarin
de
kroon.
Tegelijk
was
die
serie
een
eindpunt:
Verlichting,
patriottenidealen
en
de
Franse
revolutie leidden tot een cultureel en moreel reveil waartegen dit muziekgenre niet opgewassen was...
Trio
speelt een programma met muziek uit De Nieuwe Hollandsche Schouwburg
,
afgewisseld
met anekdotische verhalen uit de Amsterdamse wereld rond de serie. Hier is al wat te horen:
muzikaal voorproefje:
De Brandblusser
Charmoes
Het Marmodtje
De Nieuwe Hollandsche Schouwburg bestellen:
De facsimile-uitgave is op dit moment uitverkocht. Op de site van de
Liederenbank
zijn van alle melodieën
scans en transcripties te vinden.
De studie “De Nieuwe Hollandsche Schouwburg 1751-1771: het einde van een tijdperk in de Amsterdamse muziek” is te
bestellen door € 19,50 plus verzendkosten (binnen Nederland € 3,--) over te maken naar:
NL97 ASNB 0709 1512 84, t.n.v. Jos Koning.
Vermeld daarbij waar het om gaat, plus het adres waar het boek aan moet
komen. U wordt aangeraden deze gegevens ook in een
mail
te vermelden! Na ontvangst wordt het boek u dan toegezonden.
Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met Jos Koning, via telefoon 06-497 60 563, of via
mail
contact:
Trio
Twee
Violen
en
een
Bas
speelt
deze
en
andere
muziek
uit
De
Nieuwe
Hollandsche
Schouwburg
op
de
CD
“De
Graaf van Buuren”. Deze CD is
hier
te bestellen.